Auteursrecht en persoonlijkheidsrecht

Kennisbank - Schrijven - Auteursrecht en persoonlijkheidsrecht

Auteursrecht

In artikel 1 van de deze wet:

«Het auteursrecht is het uit­sluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.»

Schrijven, auteursrecht

Met andere woorden, iemand die een schilderij maakt, een tekst schrijft of een beeldhouwwerk creëert, heeft automatisch het auteursrecht over dat werk. Als een maker een werk maakt in loondienst of in opdracht, is de kans groot dat het auteursrecht niet bij de maker ligt. In loondienst ligt het auteursrecht vrijwel automatisch bij de werkgever, tenzij daar andere afspraken over zijn gemaakt. Als iemand een tekst schrijft of een schilderij maakt in opdracht, maken de opdrachtgever en de maker afspraken over het auteursrecht. Het auteursrecht bestaat uit verschillende onderdelen zoals uitgeefrechten en filmrechten. Als schrijver van een tekst heb je automatisch al deze rechten.

  • Welke rechten heb ik als schrijver?
  • Wat zijn het auteursrecht en het persoonlijkheidsrecht?
  • Wat is het verschil tussen auteursrecht en het persoonlijkheidsrecht?
  • Hoe bescherm ik mijn creatie tegen misbruik of wijziging?
  • Hoe voorkom ik als schrijver imagoschade?

Overdracht

Het auteursrecht kan worden overgedragen aan een ander door middel van een schriftelijke overeenkomst. De wet maakt onderscheid ten aanzien van onderdelen van het recht. Zie voor een overzicht van de verschillende onderdelen. Zo kun je als schrijver de filmrechten behouden, terwijl je de uitgeefrechten overdraagt. Op die manier krijgen diverse partijen waaronder de schrijver/maker verschillende onderdelen van het auteursrecht.

Licentie

Door een licentie af te geven wordt het auteursrecht niet overgedragen. Wel geeft degene die het recht heeft, toestemming wie op welke wijze gebruik kan maken van de creatie. Het auteursrecht blijft bij degene die hem al had, zoals de maker of een partij aan wie het recht is overgedragen.

Een licentie kan niet-exclusief of exclusief zijn. Met een niet-exclusieve licentie krijgen meerdere partijen de toestemming. Met een exclusieve licentie krijgt één partij toestemming. Een exclusieve licentie wordt afgegeven door middel van een schriftelijke overeenkomst.

Persoonlijkheidsrecht

Het persoonlijkheidsrecht betreft voornamelijk de reputatie van de maker. Een maker van een werk kan bezwaar maken als zijn/haar naam niet staat vermeld bij het werk. Ook kan de maker bezwaar maken als het werk, zodanig wordt gewijzigd dat de creatie in essentie verandert en/of de maker imagoschade kan ondervinden. Het maakt niet uit of de auteursrechten zijn overgedragen of dat een exclusieve licentie is afgegeven. Hierbij speelt redelijkheid een grote rol. Een correctie van een -dt betreft een kleine wijziging, zolang dit niet onderdeel is van de essentie van de creatie. Een wijziging in de volgorde van hoofdstukken kan wel als onredelijk worden gezien.

Afstand doen

Een maker kan afstand doen van het persoonlijkheidsrecht. Het kan niet op een ander worden overgedragen zoals dat wel bij het auteursrecht mogelijk is. Op zich mag een maker overeenkomen dat een ander zijn werk wijzigt of de naam van de maker achterwegen laat. Eveneens kan er worden overeengekomen dat overleg plaatsvindt met de maker als de creatie wordt gewijzigd. Hierbij speelt redelijkheid weer een rol. Raadzaam is om dit in een schriftelijke overeenkomst vast te leggen.

Heb je het vermoeden dat jouw auteursrecht of persoonlijkheidsrecht is aangetast? Maak hier dan zeker werk van. Vraag juridische bijstand bij bijvoorbeeld jouw rechtsbijstandsverzekering of bij een beroepsvereniging. Laat degene die inbreuk doet op je recht weten dat diegene de wet overtreedt.

Afrondend

Bovenstaand overzicht is globaal en mist vast en zeker de nuances die voor vele overeenkomsten nodig zijn. Ik raad je aan bij het opstellen van een overeenkomst meer informatie te verkrijgen op de website van auteursrecht.nl. Lees meer op auteursrecht.nl->

Disclaimer
Afbeelding: Elijah O'Donnell
Informatie verkregen van de website Auteursrecht.nl

Meer informatie over:
- Schrijfwedstrijden